Inbouwspots zijn één van de meest populaire vormen van verlichting in huis – of het nou gebruikt wordt als algemene verlichting of accentverlichting. Om het beste van van deze spotjes naar boven te halen, is het belangrijk om op een aantal dingen te letten bij het kopen van inbouwspots. Wil jij dus ook inbouwspots in jouw huis (laten) installeren? Kijk dan snel verder voor handige tips en mooie inspiratie voorbeelden!
Verlichting heeft een enorme impact op de sfeer en uitstraling van een kamer. Slechte verlichting kan een kamer breken, terwijl goede verlichting een kamer volledig tot z’n recht laat komen. Dit geldt ook voor inbouwspots. Bij het gebruik van niet geschikte inbouwspots, kan een ruimte niet compleet aanvoelen. En bij het optimaal gebruik van de juiste inbouwspots, zal je niet alleen beter functioneren, ook de gewenste sfeer kan daarmee gecreëerd worden.
Voor mensen die voor het eerst inbouwspots willen kopen, kan door het enorme aanbod en verschillende technische termen, best een uitdaging zijn. Daarom vind je hieronder een praktische gids voor het kopen van inbouwspots, inclusief dingen waar je op moet letten. Denk aan wattage, lumens, kleurtemperatuur en lichthoek.
Style
Voordat we op de verschillende termen ingaan van inbouwspots, is het handig te weten hoe inbouwspots zijn opgebouwd. Een inbouwspot bestaat uit twee componenten: de behuizing en de bekleding.
De behuizing is wat verzonken is in het plafond/muur/grond en bestaat uit de lichtbron, montage en andere elektrische onderdelen.
De bekleding is wat zichtbaar is aan de buitenkant. Het aanbod van verschillende stylen inbouwspots is enorm. Ronde inbouwspots zijn erg populair, maar je kunt ook kiezen voor vierkante varianten. Daarnaast speelt kleur natuurlijk ook een belangrijk rol. Daar waar vroeger vaak gekozen werd voor RVS, wit of zwart, kiezen steeds meer mensen voor een messing afwerking.
1. Lumens
Vroeger kon je naar de watt op de verpakking van een gloeilamp kijken en de helderheid van het licht bepalen. Dit is nog steeds het geval voor halogeen- en TL-lampen, maar voor led lampen is het wattage over het algemeen altijd laag vanwege de energiebesparende technologie. Als gevolg hiervan gebruiken we nu lumen (lm) om de helderheid van de LED-lampen te begrijpen. Lumen is de maat voor de totale lichtopbrengst van een lichtbron. Dit betekent dat hoe hoger de nominale lumen, hoe helderder de inbouwspot zal zijn.
Betekent dit dat we altijd moeten kiezen voor inbouwspots met de hoogst mogelijke lumen? Niet noodzakelijk. Het juiste helderheidsniveau moet worden bepaald op basis van de kenmerken van elke kamer, zoals het aantal inbouwspots in verhouding tot de grootte en hoogte van de kamer.
In de meeste gevallen zijn LED inbouwspots tussen 9W en 15W voldoende voor de meeste standaardwoningen met een hoogte van 2,4 m tot 2,7 m.
2. Wattage
Een term wat vaak verkeerd wordt begrepen als het gaat om inbouwspots is wattage, vooral als je halogeen lampen bent gewend. Wattage wordt vaak verward met lumens. Met wattage wordt het vermogen van een led spot uitgedrukt – het geeft aan hoeveel stroom een led inbouwspot gebruik om een bepaalde hoeveelheid licht te kunnen geven.
Omdat Led spots een stuk minder stroom verbruiken dan halogeenspots, zijn de wattages van led spots een stuk lager. Om 350 lumen te produceren heeft een halogeenspot een vermogen van 75 watt nodig, terwijl een led spot slechts 5 watt nodig heeft. Als je jouw oude halogegeen spots wilt vervangen voor LED gu10 spot, is het aan te raden om naar het aantal lumen te kijken in plaats van wattage.
Bij het kiezen van inbouwspots is de LED-optie een balans tussen efficiëntie (watt) en helderheid (lumen). Gebruik je bijvoorbeeld meestal een gloeilamp van 60 watt, dan wil je nu waarschijnlijk een led spot kiezen die 8 tot 12 watt verbruikt en een lumenwaarde van 800 heeft voor dezelfde hoeveelheid verlichting.
3. Kleurtemperatuur
Kleurtemperatuur verwijst naar de kleurkenmerken van licht, meestal warm (geelachtig) of koel (blauwachtig). De kleurtemperatuur wordt gemeten in Kelvin – lagere Kelvin-getallen produceren Warm Wit, terwijl hogere Kelvin-getallen Koel Wit produceren.
Warm Wit = Minder dan 4000K
Koel Wit = Meer dan 4000K
Kleurtemperatuur heeft een sterke invloed op de sfeer in huis. Onderzoek toont ook een sterke correlatie aan tussen kleurtemperatuur en ons slaappatroon. De algemene consensus is dat Warm Wit rustgevender is voor de ogen en minder effect heeft op de aanmaak van melatonine (slaaphormoon) dan Koel Wit. Koel wit zal onze focusniveaus juist verbeteren door onze melatonineproductie twee keer zo veel te verminderen als Warm wit.
Als algemene richtlijn geldt dat bij het kopen van inbouwspots voor een kamer die de neiging heeft om warm te worden, b.v. een keuken of wasruimte, koel wit ideaal is. Als je echter warmte en intimiteit in een ruimte wilt, zoals de woonkamer of slaapkamer, dan zijn warmere inbouwspots een betere optie.
Als goede allrounder raden wij een naturel witte 4000K aan. Het is koel, voelt tóch wel warm aan, zonder je ogen te overweldigen. Vergelijk het met natuurlijke lichtinval vanuit een dakraam.
4. Stralingshoek
Stralingshoek verwijst naar de verspreiding van het licht van de lichtbron. Inbouwspots met brede stralingshoek creëren een breder, zachter licht dat geschikt is voor algemene verlichting. Aan de andere kant produceren inbouwspots met een smalle stralingshoek een scherp, geconcentreerd licht dat ideaal is voor accentverlichting.
Als je niet zeker weet welke stralingshoek je moet kiezen, werkt alles van 60 tot 120 graden in de meeste gevallen prima.
5. Afstand tussen de inbouwspots
Voordat je inbouwspots gaat installeren, moet je rekening houden met de stralingshoek wanneer je bedenkt wat de afstand moet zijn tussen de inbouwspots. Als je een bredere stralingshoek gebruikt, kan je inbouwspots over het algemeen 1,2 tot 1,5 meter uit elkaar plaatsen. Als je inbouwspots met een kleine stralingshoek gebruikt, probeer ze dan op 1 meter afstand van elkaar te plaatsen. Wanneer je de inbouwspots in uw kamer installeert, bereken dan het totaal dat nodig is en plaats ze precies hetzelfde uit elkaar in de kamer.
6. Kleurweergave-index (CRI)
CRI betekent het vermogen van de lichtbron om de kleur van objecten getrouw weer te geven in vergelijking met natuurlijk zonlicht. De index wordt gemeten van 0-100, waarbij een perfecte 100 aangeeft dat kleuren onder licht er hetzelfde uitzien als onder natuurlijk zonlicht. Over het algemeen ligt een CRI van 80 – 90 binnen het bereik van nauwkeurige kleurweergave. Als je de voorkeur geeft dat je lampen mooie, levendige tinten over het volledige kleurenspectrum weergeven, raden we een hoge CRI (90+) aan in combinatie met een kleurtemperatuur die midden in het bereik ligt (4000K).
7. Dimbaar of niet-dimbaar
Inbouwspots kunnen zowel dimbaar als niet-dimbaar zijn. Dimmers kunnen worden toegevoegd aan dimbare inbouwspots om het niveau van de lichtopbrengst te regelen. De dimfunctie is erg handig wanneer de omgevingsverlichting een sterk effect heeft op onze entertainment- of ontspanningservaring. De dimmer geeft ons de flexibiliteit om de inbouwpsots op maximale capaciteit te zetten wanneer we duidelijk moeten zien en uit te schakelen wanneer we moeten ontspannen. Stel je je laatste bioscoopervaring voor en het cruciale effect van het dimmen van de lichten wanneer de film begint. Het is aan te raden om dimmers te kopen voor de flexibiliteit om het verlichtingsniveau aan te passen voor entertainment of ontspanning en sfeer.
8. IP-classificatie: Ingress Protection
De IP-classificatie is ook een term dat belangrijk is. IP-classificatie, of Ingress Protection Rating, classificeert de mate van bescherming van een verlichtingsarmatuur tegen zowel vaste stoffen als vloeistoffen. Inbouwspots met een minimale IP44-classificatie zijn vereist voor gebieden die worden blootgesteld aan water of stof, zoals doucheruimtes, buitenruimtes of als je een zwembad hebt.
Bekijk ook:
Railverlichting of inbouwspots
Plafond verlagen voor inbouwspots
Inbouwspots als algemene verlichting
