Railverlichting of inbouwspots

Kies je voor railverlichting of inbouwspots? Twee soorten verlichting met spotjes die enigszins op elkaar lijken, maar toch ook hele belangrijke verschillen hebben. Twijfel jij ook tussen rails met spots of spotjes die strak in het plafond worden verwerkt? Lees hieronder wat de verschillen zijn, en wat de nadelen en voordelen beide varianten hebben. Succes met jouw keuze!

Zowel railverlichting en inbouwspots worden al mega lang gebruikt in verschillende soorten ruimtes – of dat nou publieke ruimtes zijn zoals winkels en restaurants of particuliere woningen, in woonkamers, slaapkamers, keukens, toiletten en badkamers. Het grote voordeel van beide varianten is dat je ze als basisverlichting kan gebruiken in een kamer, maar ook prima fungeren als taakverlichting of zelfs accentverlichting. Zo kan het bijvoorbeeld heel mooi zijn om met spotjes een kunstwerk of een mooie inbouwkast onder de aandacht te brengen in je interieur. Maar wanneer is het een goed idee om te kiezen voor railverlichting, en wanner is het aan te raden om voor inbouwspots te kiezen? Om je te helpen met dit dilemma, hebben wij railverlichting met inbouwspots vergeleken, en hebben we de kenmerken, de voordelen en de nadelen op een rijtje gezet.

Railverlichting

Bij railverlichting wordt een lange rail, ook wel track genoemd, aan de muur of het plafond gemonteerd. En aan die rails worden spots gekoppeld. De rails kunnen direct aan het plafond worden gemonteerd, maar je kunt er ook voor kiezen om de rails aan kabels te hangen, zodat je eventuele ornamenten en sierlijsten in tact kan houden. Dit is bovendien ook een goed idee als je bijvoorbeeld een heel hoog plafond hebt.

Vanuit een lichtpunt wordt er stroom geleverd aan de rail, die wordt overgedragen aan de spots. Dankzij het modulaire karakter, kan je met railverlichting zelf bepalen hoe lang de rails wordt, en hoeveel spots je eraan koppelt. Daarnaast bepaal je zelf de vorm van de railverlichting – dit kan een rechte lijn zijn, een l-vorm of een u-vorm, een rechthoek of een vierkant – je zou zelfs je eigen ontwerp kunnen creëren.

Voordelen

• Het belangrijkste voordeel van railverlichting is de verplaatsbaarheid. De spots kunnen naar de gewenste afstand in de rails bewegen. Ook hebben we de richting en hoek in onze handen, en het geeft ons totale controle over de afstelling van de spots.
• Het is te veelzijdig, waardoor je de railverlichting op elke plek kunt monteren. Deze plekken kan je ook bepalen nadat je plafond is gemonteerd, gestuukt en geverfd.
• De verplaatsbaarheid komt ook goed van pas waar meerdere spots nodig zijn. Doordat je de spots in alle richtingen kunt bewegen, kun je de spots op een minder verlicht gebied afstellen of het licht op elk gewenst punt richten.
• Railverlichting is verkrijgbaar in heel veel verschillende soorten, maten en kleuren. De ontwerpen zijn doorgaans super strak en minimalistisch. Je bepaalt zelf of je ze wilt laten opvallen, door bijvorobeeld een contrast te creeeren, of dat je ze juist minder laat opvallen, door dezelfde kleur als het plafond te nemen.
• Met behulp van LED-railverlichting kan je heel veel energie besparen. Dit is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor je portemonnee.
• Railverlichting is ook zeer flexibel en kan gemakkelijk worden verwijderd en op een andere plek worden geïnstalleerd.

Nadelen

• Het voordeel van gefocust licht kan ook een nadeel zijn. Wat als je gelijk licht nodig hebt in de hele kamer? Het kan geen gelijke lichtverdeling naar elke hoek bieden, omdat spots zich slechts op één plek concentreren.
• Railverlichting  is over het algemeen iets duurder dan inbouwspots. Arbeid om railverlichting te monteren is wel vaak goedkoper, omdat je het plafond niet hoeft te verlagen.
• Als je een laag plafond hebt, is het minder aantrekkelijk om te kiezen voor railverlichting. Railverlichting kan er namelijk voor zorgen dat het plafond nóg lager lijkt.
• De rails en spots vangen stof op. Deze moe tje dus regelmatig schoonmaken. En als je een hoog plafond hebt, heb je ook een hoge ladder nodig om erbij te kunnen komen.

Inbouwspots

Inbouwspots, ook bekend als inbouwverlichting, wordt in het plafond geïnstalleerd. Op de spotjes na, hangt geen enkel deel van de verlichting buiten het plafond. Alle elektriciteitskabels zijn netjes boven het plafond weggewerkt – alleen de behuizing en de spots zelf zijn dus zichtbaar. Inbouwspots zijn zeer geschikt voor kamers met een laag plafond, omdat het geen extra plaats inneemt onder het plafond. Ze zijn ook afgedekt met metalen ringen of decoratief kunststof voor de afwerking. De ringen zijn verkrijgbaar in veel verschillende kleuren en materialen.

Naast het plafond, kunnen inbouwspots ook in andere oppervlakken worden verwerkt. Denk bijvoorbeeld aan de vloer, tuintegels, wanden, trappen, werkbladen, noem maar op. Omdat inbouwverlichting tijgens een verbouwing wordt geïnstalleerd, zijn alle aansluitingen vast en gecontroleerd. Zodra het elektrische werk is voltooid, heeft het alleen de lamp (of LED) nodig om het op het stopcontact aan te sluiten.

Voordelen

• Doordat inbouwspots in de plafonds worden gemonteerd, blijft er veel ruimte over. Dit ziet er niet alleen mooi en strak uit, maar het zorgt ook voor ruimtelijkheid in een kamer.
• In tegenstelling tot railverlichting, vangen inbouwspots veel minder stof op, waardoor ze een stuk onderhoudsvriendelijker zijn. Het verzamelt geen stof, omdat de behuizing en de randen het licht beschermen. Je hoeft inbouwspots veel minder vaak schoon te maken.
• De verzegelde units van inbouwspots zijn waterdicht, waardoor je ze kunt installeren in vochtige ruimtes zoals het toilet, de badkamer, en zelfs in de douche.
• Er zijn LED inbouwspots verkrijgbaar. Deze zijn veel duurzamer en milieuvriendelijker dan ouderwetse halogeen inbouwspots.

Nadelen

• Inbouwspots zijn niet flexibel en verstelbaar. Je kunt het licht bijvoorbeeld niet op één plek richten als dat nodig is.
• Alle elektrische bedrading van inbouwspots moeten op een bepaalde manier weggewerkt worden. Als je inbouwspots in het plafond wilt bijvoorbeeld, moet het plafond meestal worden verlaagd. Dit betekent extra arbeid, maar ook een lager plafond. Daarom is het belangrijk om vóór de verbouwing te beslissen of je inbouwspots of railverlichting wilt.
• Eenmaal geïnstalleerd, kan de plaatsing van inbouwspots niet eenvoudig worden gewijzigd.
• Inbouwspots schijnen direct naar beneden. Als gevolg hiervan kan het schaduwen creëren.

Conclusie

Zowel railverlichting als inbouwspots kunnen gebruikt worden als basisverlichting, taakverlichting en accentverlichting. Het belangrijkste voordeel van railverlichting ten op zichte van inbouwspots, is dat je ze ook achteraf ná een verbouwing nog kunt monteren. Inbouwspots kan je het beste installeren voordat een plafond is gebouwd. Ook de ruimte kan invloed hebben op je keuze. Railverlichting is bijvoorbeeld minder geschikt in een kleine ruimte met een laag plafond, terwijl je wellicht met inbouwspots niet het gewenste effect kan creëren in een grote ruimte met een heel hoog plafond.

Bekijk ook:
Plafond verlagen voor inbouwspots
Inbouwspots als algemene verlichting
Rails met spots